Cari Amici!
Omdat al mijn vervoersmiddelen ‘t gewoon doen en ik de laatste jaren toch op de een of andere manier m’n wilde haren ben kwijtgeraakt zodat er ook niet zoveel te sleutelen valt ben ik –een man moet een hobby hebben nietwaar?- gaan omzien naar andere manieren om de tijd te doden. Zo ben ik gaan tuinieren.
Tuinieren. Midden in Amsterdam?
Nou ja, tuinieren is eigenlijk een groot woord. Ik heb bakken met aarde op ‘t platje gezet en daar doe ik ieder voorjaar zaadjes in en kijk vervolgens wat er gebeurd. Ronduit fascinerend.
Zo heb ik ontdekt dat diverse plantensoorten toch echt met de wortels in de koude grond dienen te staan: koolsoorten komen in bakken welliswaar op maar niet tot volle wasdom net als bieten en pompoenen. Ook courgettes doen ‘t matig. Wat wel heel goed lukt zijn slabonen, kruiden als kervel, salie, thijm en basilicum , diverse slasoorten en tomaten, zeker als de zomer eens een keertje meezit want tomaten hebben wel veel water nodig maar houden niet van regen.
Dit jaar zat de zomer –net als de afgelopen jaren- niet echt mee. Juli was helemaal goed maar daarna was ‘t dramatisch….. Regen, wind en andere zeer onaangename klimatologische omstandigheden.
Door de fijne julimaand hadden de tomatenplanten er zin in en waren flink gegroeid en vol met bloemtrossen. Dat beloofde wat!
Helaas werd ‘t in augustus koud en zeer nat zodat de tomaten welliswaar groeiden maar niet mooi rijp wilden worden. Sterker nog, toen de tweede week september eenmaal naderde en we op ‘t punt stonden om naar Zwitserland af te reizen voor familiebezoek etc. hadden we net aan twee rijpe tomaten kunnen eten. De planten kreunden onder ‘t gewicht van de groene vruchten.
Wat te doen? Weg laten rotten zou zonde zijn dus even Google geraadpleegd. Daar vond ik diverse gerechten met groene tomaten en enige daarvan wil ik met jullie delen.
Gebakken groene tomaten met knoflook en zoete azijn.
Snij de tomaten in 6 stukken, bak ze al omschuddend in hete olijfolie tot ze een bruin kleurtje krijgen. Sla ondertussen een paar tenen knoflook plat met de zijkant van ‘t koksmes en voeg dat aan de tomaten toe, samen met een paar verkruimelde gedroogde spaanse pepers en eventueel wat gekneusd komijnzaad. Laat de knoflook niet verbranden!! zet ‘t vuur dus laag en als de knoflook kleurt blus ‘t geheel dan af met een scheut azijn en stooi vervolgens wat suiker over ‘t gerecht om er een zoet randje aan te geven.
Maak op smaak met zout, dat maakt de smaak los. Serveer direct.
Dit is erg lekker bij aardappelen uit de oven.
Tomatenjam.
Omdat we zomaar geen kilo’s aan groene tomaten hadden opgebakken ging ik op zoek naar een gerecht dat grote hoeveelheden tomaten in één keeer nodig had en die vond ik in het gerecht ‘Tomatenjam’. Op ‘t internet wemelt ‘t van de tomatenjams en de een is nog bewerkelijker dan de ander. En daar houd Opa Bakema niet van. Dus heb ik ‘t op mijn manier gedaan:
Weeg en was de tomaten, snijd ze met een zeer scherp mes aan zo klein mogelijke stukjes. Doe de tomaten in een grote pan, voeg een kopje water toe en zet de pan op een matig hoog vuur. Breng ‘t geheel aan de kook met een mespuntje zout en onthoud hoe diep de houten lepel in de tomatenbrij staat.
Kook al roerende vervolgens de brij tot 3/4 van ‘t oorspronkelijke volume in –dit duurt wel een uurtje of wat…- dan heb je ondertussen mooi de tijd om oude jampotjes met ‘twist off’ deksels schoon te maken: neem zo heet mogelijk water en doe daar een schep soda in en een paar theelepels synthetisch afwasmiddel als Dreft. Zet de potjes zonder ze af te spoelen omgekeerd in een druiprek, de deksels zo dat ze goed kunnen uitlekken. Zeep vermindert de oppervlaktespanning dus de potjes drogen streeploos op.
Als de brij voor driekwart is ingekookt voeg dan per oorspronkelijke kilo tomaten 3/4 kilo witte kristalsuiker toe.
Breng weer aan de kook en kook dit zachtjes een half uurtje door. Druppel nu op een koud bord een paar druppels jam, laat afkoelen en zet ‘t bord overend. Lopen de druppels uit dan moet je de massa verder inkoken.
Als de druppels niet meer uitlopen of slechts heeeeeel langzaam dan kan ‘t feest beginnen! Zet ‘t vuur zo laag mogelijk en schep met een schone juslepel een potje zo vol mogelijk. Draai daar een passend deksel op, draai ‘t potje eenmaal om, zet dit potje opzij
en pak de volgende.
Reken per kilo vruchten ongeveer 4 a 5 potjes, beter mee als om verlegen.
Als de potjes gevult zijn kan je ze indien nodig nog even snel schoonmaken als ze nog heet zijn. Gewoon onder een dun straaltje lauw water en de afwaskwast.
Als de jam in de potjes afkoelt trekken de deksels vanzelf vacuum. Dat zie je als die naar binnen gezogen zijn. De potjes die ‘mislukt’ zijn eten we ‘t eerst leeg, de potjes die wel vacuum zijn zijn jaren lang houdbaar mits bewaard op een koel donker plekje.
De deksels kunnen muurvast zitten. In dat geval voorzichtig een brede platte schroevedraaier tussen ‘t deksel en ‘t glas wrikken en heel langzaam een beetje draaien tot ‘t deksel een weinig vervormt en ‘t vacuum wordt opgeheven. Door ‘t vormgeheugen van ‘t staal van ‘t deksel is die daarna gewoon weer te gebruiken.
Ziezo, 4 kilo tomaten weggewerkt in een hele batterij potjes gevult met een merkwaardig groengeel uitziende maar zeer smakelijke massa. Met een gerust hart in de Toyota gekropen.
Bovenstaand recept kan je voor allerhande jams gebruiken: zwarte bessen, druiven, kersen, nectarines, rabarber, aardbijen, bramen, noem maar op.
Gebruik geen geleisuiker. De jams die gemaakt zijn op de traditionele manier –dus zoals hierboven beschreven- zijn veel lekkerder dan die je met geleisuiker of andere maniertjes maakt.
De traditionele manier is welliswaar ‘time consuming- maar ‘t resultaat is jaren lang houdbaar, heeft een onvergelijkbaar betere smaak en biedt 100% troost indien gepresenteerd op een beschuitje met boter of kaal op een geroosterd bruin broodje.
Lege jampotjes schoon opbergen voor een volgende gelegenheid. Je kan natuurlijk alle potjes gebruiken die een ‘twist off’ deksel hebben zoals de Groenten van Hak, Augurken van Appie, Heinz Sandwich Spread etc. etc.
Wel altijd de potjes nog eens goed schoonmaken voor de jambereiding. Sterilisseren met zwavel of sulfiet of in een oven van 150 graden hoeft echt niet. Doe ik ook nooit en ‘t gaat altijd goed.
Buon Apetito!
Dirk Kampstra, kok.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten